O saygısızlık Bursa'nın kurtuluşunu ateşledi!

Orhan Gazi'nin 1326 yılında gerçekleştirdiği fethin ardından yaklaşık 130 yıl Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapan Bursa, 8 Temmuz 1920'de İtilaf Devletleri'nin desteklediği Yunan kuvvetleri tarafından işgal edildi. Bu işgal, Ankara'da bulunan İlk Meclis'te büyük üzüntüye yol açmış, 10 Temmuz 1920'de Meclis kürsüsüne siyah örtü (Puşide-i Siyah) örtülmüştür. Meclis kürsüsüne siyah örtü örtülmesi, Bursa'nın işgalinin milli bir yas olarak kabul edildiğini göstermektedir. Türk ordusunun 11 Eylül 1922'de, işgalden tam olarak “2 yıl, 2 ay, 2 gün” sonra Bursa'yı geri almasıyla birlikte, bu siyah örtü de kaldırıldı.

Yunan işgali sırasında milli ve dini değerlere yapılan saygısızlıklar, tarihe kara bir leke olarak geçti. Bu saygısızlıklardan biri de Yunan komutan Binbaşı Sofoklis Venizelos'un, Osman Gazi'nin türbesinde sergilediği hadsizlikti. Yunanistan Başbakanı Elefterios Venizelos'un oğlu olan Binbaşı Sofoklis, Osman Gazi'nin türbesinde çektirdiği fotoğraf ile hafızalara kazındı. Venizelos nişanlısına gönderdiği fotoğrafın altına, “Yunanistan yeniden doğuyor, Türkiye ölüyor” notu düştü. Bu fotoğraf karesi, Yunanlıların Osman Gazi Türbesi'ne yaptığı saygısızlığın simgesi haline geldi ve Bursalıları derinden yaraladı.

Bursa Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hacer Karabağ Arslan, Osman Gazi Han'ın Tophane sırtlarındaki türbesini ziyaret ettikten sonra yaptığı açıklamada şu cümlelere yer verdi:

"Şu an önünde bulunduğumuz Osman Gazi Türbesi, yalnızca bir mezar değildir. Osmanlı Devleti'nin temellerinin atıldığı ve imparatorluğun yükselişinin simgelendiği yerdir. 19. ve 20. yüzyılın başlarında Bursa'ya gelen seyyahların yazılarında da Osman Gazi Türbesi'ne mutlaka yer verdiklerini görüyoruz. Burasının büyük bir Türk hükümdarının, Osmanlı Devleti'nin kurucusunun türbesi olduğunu herkes çok iyi bilmekteydi."

Arslan, 1920'nin sonlarında Yunan komutan Sofoklis Venizelos'un Osman Gazi Türbesi'ni ziyaretine de değinerek, bu ziyaretin detaylarının net olmadığını, ancak bir fotoğrafın bu ziyaretten günümüze ulaştığını belirtti. Arslan, "Fotoğrafta Venizelos'un gayet samimi, hatta saygısız bir şekilde, kolunu türbenin parmaklıklarına dayadığı ve ayağını da kenara koyarak poz verdiği görülmektedir. Bu fotoğrafı nişanlısına ve Daily Mail Gazetesi muhabirine göndermiştir. Bu fotoğraf ve altına düşülen 'Yunanistan yeniden doğuyor, Türkiye ölüyor' notu ile Türklere karşı psikolojik bir üstünlük sağlamayı hedeflemekteydiler. Bu fotoğraf, Osman Gazi'nin Bursa'daki Bizans hakimiyetine son veren Türk hükümdarı olması sebebiyle özellikle seçilmiş ve kasıtlı olarak çekilmiş bir karedir" dedi.

Doç. Dr. Hacer Karabağ Arslan, Osman Gazi Türbesi'nin Milli Mücadele sürecinde bir birlik ve bilinç oluşturduğunu vurguladı. Arslan, "Sofoklis Venizelos'un, Osman Gazi'nin türbesinde çekildiği fotoğrafı, kartpostallarda ve gazetelerde yayımlanarak halkı birleştiren bir sembol haline gelmiştir. Bursa'nın kurtuluşu 11 Eylül günü büyük bir sevinçle karşılanmış, bu sevincin bir yansıması olarak Osman Gazi'nin türbesinin bir maketi yapılarak Ankara sokaklarında dolaştırılmıştır. Bu, Osman Gazi'nin isminin ve türbesinin bağımsızlık ve Milli Mücadele ile özdeşleştiğini gösterir. 11 Eylül'de Bursa'ya ilk giren askerlerimizden 11 kahraman da Hacivat Köprüsü'nde şehit düşmüş ve Bursa'yı fetheden Osman Gazi'nin yanı başına defnedilmiştir. Böylece, Bursa'yı fetheden Osman Gazi ile onu kurtaran kahramanlar, aynı kutsal mekânda bir araya gelmiştir. Ruhları şad, mekanları cennet olsun" ifadelerini kullandı.