Yapı denetiminde yeni dönem

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği”, “Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliği”nde yapılan değişiklikler, yapı denetim sektöründe önemli yenilikleri beraberinde getirdi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği (YDKBD) Bursa Şube Başkanı Esra İnhanlı, yeni düzenlemeleri hem olumlu hem de eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirdi.

Küçük Yapılar E-Dağıtım Dışında, Ancak Uygulamada Soru İşaretleri Var

Yeni düzenlemeyle 500 metrekareye kadar olan küçük yapıların Elektronik Dağıtım Sistemi (EDS) dışında tutulması kararıyla ilgili konuşan İnhanlı, bu adımın hizmete erişimi kolaylaştırabileceğini söyledi. Ancak uygulamanın şekliyle ilgili çekincelerini dile getirdi:
“Bu düzenleme, bireysel yapılaşmanın yoğun olduğu bölgelerde süreci kolaylaştırabilir; ancak yapı sahibinin istediği denetim firmasıyla çalışmasının sözleşme bazlı değil, parsel bazlı olması gerektiğini düşünüyoruz. Aksi halde sistemin şeffaflığı zarar görebilir.”

Yaptırımlar Ağırlaştı, Sorumluluk Arttı

Yeni düzenlemelerde yapı denetim firmalarına yönelik yaptırımlar da dikkat çekiyor. Buna göre, inşaat sürecinde komşu yapıya zarar verilmesi ya da yapılan binanın 15 yıl içinde yıkılması durumunda, denetim firmasının faaliyet izni iptal edilecek ve teminatına el konulacak.
Bu değişikliğin sektörde sorumluluk bilincini artıracağını ifade eden İnhanlı, “Teknik yeterlilik ve dikkat seviyesi artık çok daha fazla önem kazanacak” dedi.

Sözleşme Fesih Süresi 6 Aydan 3 Aya Düştü

Yönetmelikte yer alan bir diğer önemli değişiklik ise sözleşme fesih süresinin 6 aydan 3 aya düşürülmesi oldu. İnhanlı, “İnşaatın üç ay içinde başlamaması durumunda sözleşmenin feshedilebilecek olması, yapı denetim firmalarının atıl kalmasını önleyecek ve kaynak yönetimine katkı sağlayacak” diye konuştu.

Alternatifli Atama Sistemi ve Teminat Güncellemesi

Yapı denetim sistemine getirilen bir diğer yenilik ise, 45 ve üzeri yapı denetim firmasının bulunduğu illerde uygulanacak “alternatifli atama sistemi” oldu. Bu sistemin yükü dengeleyeceğini ve esneklik sağlayacağını belirten İnhanlı, teminat tutarlarının 2026 itibarıyla TÜFE-ÜFE ortalamasına göre hesaplanacak olmasını da “ekonomik gerçeklere uygun bir adım” olarak değerlendirdi.

“Yapı Denetim Sistemi Sadece Cezayla Yürütülemez”

Açıklamasının sonunda yapı denetim sisteminin sadece cezai yaptırımlarla değil, geliştirici ve yol gösterici bir anlayışla ele alınması gerektiğini vurgulayan Esra İnhanlı, yeni düzenlemelerin sahada etkili ve adil şekilde uygulanabilmesi için tüm tarafların iş birliği içinde olması gerektiğini söyledi.