Önce bir hakkı teslim edeyim; hekimler işlerini çok ciddiye alıyor, kendilerini geliştirmek için yaşam boyu uğraşlarını sürdürüyorlar.

5-7 Aralık tarihinde Ankara’da izlediğim Halk Sağlığı Kongresi’ndeki katılımı, ciddiyeti, sunumları izleyince kanaatim güçlendi.

Gazeteci olarak ulusal, uluslararası pek çok kongre, konferans izledim. Genellikle konuşmacılar çok, dinleyiciler az ve ilgisiz olurlardı; dahası gelenlerin bir kısmı tatil havasından kendini kurtaramazlardı!

Buradaki manzara tam tersiydi.

Başkentte, The Ankara Otel’deki buluşmada, Bursa Büyükşehir Belediyesi başkan danışmalarından Prof. Dr. Alpaslan Türkkan’ın sunumundaki kalabalığı görünce hayret ettim.

Salonda boş yer bulmakta zorlandım, ilgi ve katılım çok iyiydi.

****

Kongrenin içeriğine gelirsek, öğleden sonra sunum yapanlardan biri Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey’di.

O işin özünü söyledi:

“Sağlığı, halk sağlığı uzmanlarına bırakın, bütün sorunlar çözülür,”

Sağlığı piyasanın insafına terk etmenin bedelini oluşan devasa bütçe açıkları ve alınamayan randevularla ödemiyor muyuz?

Dahası Yenidoğan çeteleri gibi soygun yapmak isteyenlerin cirit attığı hastanelerin ortaya çıkma nedeni halka sağlık ulaştırma yerine birilerini zengin etme hedefi değil midir?

NİLÜFER BELEDİYESİ VURGUSU

Mustafa Bozbey’in konuşması ilgiyle izlendi ama gerek Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Melike Baysal’ın sunumunda gerekse Alpaslan Hoca’nın görüntüler eşliğindeki vurgularında Bursa, Nilüfer Belediyesi ön plandaydı.

1880’lerde yapılan tarihi Bursa Büyükşehir binasını önce çevresinden soyutlayarak gösterdi Prof. Dr. Türkkan, arkadaki TOKİ Doğanbey konutlarını da kadrajın içine alınca, dünya mimarlık tarihinin en vahim, en kötü, en kara görüntüsü ortaya çıktı.

Nilüfer Belediyesi’nde Mustafa Bozbey döneminin Türkiye’ye örnek olacak projeleri, katılımcı demokrasi açısından çok değerli olan dernekler yerleşkeleri, mahalle komiteleri ile akademik odaların ortak binası ve benzeri konularda çalışmalar hem Melike Baysal hem de Alpaslan Türkkan tarafından anlatıldı.

TEK SAĞLIK NEDEN ÖNEMLİDİR?

Veteriner Hekim Melike Baysal’ın sunum yapmak üzere çağrılması, aynı salonda konuşmasını dinlediğim Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferdi Taner’in ifadeleri, halk sağlığının korunmasının yolunun, insan, çevre ve hayvan ilişkisinin doğru kurulmasından geçtiğini ortaya koydu.

Nasıl olmasın ki, Melike Baysal’ın verdiği rakamlara bakar mısınız?

“Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların yüzde 60'ı zoonotiktir. Yeni ortaya çıkan hastalıkların ise yüzde 75’i hayvan kaynaklıdır. DSÖ verilerine göre her yıl yaklaşık 1 milyar insan zoonotik hastalıklarla enfekte olmaktadır ve 2.5 milyardan fazla kişi risk altındadır. Zoonotik hastalıkların yüzde 90’ı gıda kaynaklıdır.”

Ferdi Hoca, 1711-1769 yılları arasında 20 milyon hayvan ölümüne yol açan sığır vebasının veteriner hekimliği doğurduğunu söylerken Melike Baysal, o dönemde insanların açlıkla karşı karşıya kaldığını, büyük bir ekonomik bunalıma yol açarak, bunun da siyasal sonuçları olduğunu anlattı.

****

Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Baysal’ın konuşmasının ağırlığı çıkartılan son hayvan yasasıydı.

Anayasa mahkemesinin bu yasayı iptal etmesi gerektiğini belirterek, yasaya temel oluşturan verilerin doğru olmadığını söyledi:

“4,5 milyon hayvan varlığına karşılık, (Belediyeler ve İl Özel İdarelerin) sadece 105 bin kapasiteli 355 barınak var. (Yasanın gerekçesindeki) Kuduz verileri doğru değil. Trafik kazaları verileri doğru değil. Hayvan sayısı doğru değil!”

Hayvan sayısının azaltmanın tek yolu olan kısırlaştırma için Doğa Koruma Mili Parklar Müdürlüğü’nün belediyelere sadece 200 lira para verdiğini, bunun da nerelere harcandığının bilinmediğini, kamunun denetlemediğinin altını çizdi.

SAĞLIK ETKİ DEĞERLENDİRME YASASI ÇIKMALIDIR

1995 yılında kurulan Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın emek verdiği Halk Sağlığı Derneği’nin bu toplantısından ne öğrendin diye bana sorulursa, kentlere yapılacak bir yatırım için aranan ve çoğu zaman uygulanmayan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinin yeterli olmadığını SED Sağlık Etki Değerlendirmesi sürecinin de mutlaka dikkate alınması gerektiğini öğrendim.

****

Bu yazının dipnotu: Büyük bir halk sağlığı sorunu olan kent yoksulluğu uzmanı Hacer Foggo’nun sunumunda Bursa’da bir olaya atıfta bulundu. İçim acıdı o anlatırken… 30 Mayıs 2024 günü meydana geldi olay ve bir gazete haberi olarak tozlu sayfalarda yerini aldı:

“Bursa'da, anne Ümran Özmen(53), fiziksel engelli oğlu Yusuf Hakan Özmen'i (31) boğazını jiletle keserek öldürdükten sonra, aynı jiletle kendi boğazını keserek intihar etti.”

Bir gün bu iktidarın acılar kronolojisi yazılırken, belki listeye eklenir diye burada kayıt altında dursun sevgili okurlarım.